Effectieve studiedag formatief handelen: Zo doe je dat
Steeds meer scholen en onderwijsinstellingen in Nederland zijn al actief bezig met formatief handelen. Toch zijn er ook nog veel teams die hiermee willen beginnen, en een studiedag gebruiken als startpunt. Op zo’n dag komt het hele team bijeen voor bijvoorbeeld een inspirerende lezing over formatief handelen met een aantal verdiepende workshops. Maar wat levert […]
Over handelen in formatief handelen
‘Formatief handelen’ is inmiddels niet meer uit het woordenboek van het Nederlands onderwijs weg te denken. Van leraren die hun onderwijs motiverender proberen te maken en proberen beter te laten aansluiten bij de leerbehoeftes van leerlingen of studenten, naar directies die het streven om meer formatief handelen vast te leggen in koersplannen, tot de Inspectie […]
De juiste feedbackvorm organiseren: zo pak je dit aan!
Feedback geven is een belangrijke taak van iedere docent, om leerlingen of studenten zo goed mogelijk te ondersteunen in het leerproces. Maar hoe kan je feedback zo organiseren dat je de kans vergroot dat leerlingen of studenten de juiste feedback ontvangen richting meer zelfstandigheid? Wanneer leerlingen of studenten in het begin van hun leerproces zijn, […]
Wat je moet weten over beginners en experts
In het onderwijs speelt het onderscheid tussen beginners en experts een cruciale rol, maar dit gegeven wordt vaak over het hoofd gezien. Dit leidt tot een veelvoorkomende valkuil waarbij leraren onrealistische verwachtingen hebben van hun leerlingen. Vaak horen we docenten klachten uiten die suggereren dat leerlingen al een bepaald niveau van kennis of vaardigheden zouden […]
Hoe kan formatief handelen bijdragen aan zelfregulerend leren?
Leerlingen of studenten zijn in de regel beginners, de kennis en vaardigheden die zij zich eigen moeten maken is veelal nieuw. Dit is op zichzelf geen probleem. De neiging van leerlingen en studenten zichzelf te overschatten is dat wel.[1] Dit leidt er bijvoorbeeld toe dat leerlingen te laat beginnen met leren of dat ze ten onrechte […]
De didactische routekaart als kompas voor formatief handelen
De woorden formatief handelen hebben, vijf jaar na de introductie ervan door René Kneyber, een vaste plek veroverd in het onderwijswoordenboek van veel scholen en opleidingen. Dat is natuurlijk fantastisch! Het risico van een dergelijk populair concept is echter dat er vele misvattingen kunnen ontstaan of blijven bestaan. Zo zien we dat het woord formatief […]
Keuze-uren, niet altijd een goede keuze
Keuze-uren, flexrooster, maatwerkuren, keuzewerktijd-uren, er is een grote diversiteit aan namen die gegeven worden aan een ontwikkeling die in sterke opkomst is in het voortgezet onderwijs op het moment: een rooster waarbij niet meer alle lesuren vaststaan, maar leerlingen zelf een deel van hun rooster mogen samenstellen. Hoe keuze-uren precies worden ingevuld verschilt van school […]
Hoge verwachtingen, maar waarvan?
“Iedere docent moet hoge verwachtingen hebben van alle leerlingen”. Er is vrijwel geen uitspraak die in het onderwijs beter ontvangen wordt dan deze. Of het nu een minister in de krant, een keynotespreker op een studiedag, of een docent tijdens een vergadering is die de uitspraak doet, de persoon in kwestie kan altijd rekenen op […]
Gekozen voor keuze-uren.. en dan?
Op veel scholen is een ontwikkeling gaande waarbij een keuze-urensysteem ingevoerd wordt. In een eerdere blog hebben we onze zorgen geuit over de inhoudelijke misvattingen waarop deze invoering soms gestoeld is. Is keuze-uren invoeren daarmee altijd een slecht idee? Niet per se. Natuurlijk bestaan er ook tevreden ‘gebruikers’ van keuze-uren. Dit is vaker het geval als keuze-uren […]
Over formatief handelen, rolpatronen en ambitieuze verwachtingen
“Geheugen is wat overblijft na denkwerk”. Deze bekende uitspraak van Daniel Willingham is een mooie samenvatting van veel van de principes van de cognitieve psychologie. Leerlingen die nergens over nadenken, die leren ook niks. Veel van wat evidence-informed lesgeven heet, draait daarom om het aan het denken zetten van leerlingen. Een bekend voorbeeld hiervan is […]
